“စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္း (Securitization) ဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ စာဖတ္သူမ်ားအဖုိ႔ စိမ္းေကာင္းစိမ္းေနမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေခတ္သစ္ဘ႑ာေရးေစ်းကြက္တြင္ အလြန္အေရးပါေသာ ေနရာကို ရယူထားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္းကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၆၀ လြန္ ႏွစ္မ်ားတြင္ စတင္ က်င့္သံုးခဲ့ပါသည္။”
စတင္က်င့္သံုးခဲ့စဥ္က ဘဏ္မ်ား၏ အိမ္ယာေခ်းေငြမ်ားအေပၚ ဘ႑ာေငြ ျပန္လည္ျဖည့္တင္း ရာတြင္ ေငြသားစီးဆင္းမႈ လြယ္ကူေစေရးအတြက္ လက္နက္တစ္ခုအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း တြင္ ခရက္ဒစ္ကဒ္မ်ား၊ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးကိစၥမ်ားတြင္ ႀကိဳတင္ေပးေငြမ်ားအတြက္ ရပိုင္ခြင့္မ်ား ႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ကား ေခ်းေငြမ်ားတြင္ပါ စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္းစနစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ခဲ့ပါသည္။ စီက်ဴရီ တိုက္ေဇးရွင္းသည္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားသို႔လည္း အလ်င္အျမန္ ကူးစက္ခဲ့ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယား၊ ေဟာင္ေကာင္ႏွင့္ စကၤာပူႏိုင္ငံမ်ားတြင္ က်င့္သံုးခဲ့ၾကပါသည္။
စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္းလုပ္ငန္းမွာ ဘဏ္တစ္ခု၏ ေခ်းေငြမ်ားႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ေစ်းကြက္ ၀င္ေငြေခ်း သက္ေသခံလက္မွတ္မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားကို ေရာင္းခ်ျခင္းျဖစ္ သည္။ ေနာက္လုပ္ငန္းတစ္ခုမွာ ေၾကြးၿမီစာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ား (debt instruments) ကို စုစည္း၊ စြန္႔စားရ မႈ (risks) မ်ားကို ျဖန္႔က်က္၍ ယင္းစုစည္းထားေသာ အထုပ္ (pool) ကို ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ (Securities) မ်ားအျဖစ္ ထုတ္ေ၀ၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားကို ေရာင္းခ်ျခင္းျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ထုတ္ေ၀ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ဘ႑ာေငြျဖည့္တင္းရန္ နည္းလမ္းသစ္ တစ္ခုရရွိျခင္း၊ ဘ႑ာေငြရွာေဖြရသည့္ စရိတ္ေလ်ာ့က်ျခင္းႏွင့္ သက္တမ္းကာလ (maturity) တို႔ကို တိုးခ်ဲ႕ႏိုင္ေစပါသည္။ ဤနည္းစနစ္သည္ ေခ်းငွားသူမ်ားအတြက္ ဘ႑ာေရးအရင္းအျမစ္အသစ္မ်ား ကို ျဖစ္ေပၚေစၿပီး ေခ်းငွားသူႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားၾကား ဘ႑ာေငြစီးဆင္းမႈ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕ေစရန္ စီမံေဆာင္ရြက္ေပးပါသည္။
ဤနည္းစနစ္သည္ ေပၚထြန္းစ ေစ်းကြက္ (emerging markets) မ်ားအတြင္းရွိ ေၾကြးၿမီ အဆင့္ (rating) နည္းေသာ ကုမၸဏီမ်ားအတြက္ ႀကီးမားေသာ အခြင့္အလမ္းတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ဤစနစ္သည္ ေဒသတြင္း အဖြဲ႕အစည္းလိုက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ား၊ တစ္ဦးခ်င္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားအ တြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အခြင့္အလမ္းအသစ္မ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္း ျပဳလုပ္ႏုိင္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ-
- ဘဏ္မ်ား (Banks)
- ေမာ္ေတာ္ယာဥ္၀ယ္ယူရန္ ဘ႑ာေငြပံ့ပိုးေသာ ကုမၸဏီမ်ား (Vehicle Finance Cos)
- လက္လီျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေသာ ကုမၸဏီမ်ား (Retailers) ႏွင့္
- အျခားအဖြဲ႕မ်ား (Others) စသည္တို႔ျဖစ္ပါသည္။ စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္း နည္းလမ္း ႏွစ္ခုရွိပါသည္။
Asset-backed Securities (ABS) ႏွင့္ Mortgage- backed Securities (MBS) တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။
Asset-backed Securities ဆိုသည္မွာ ေငြေရးေၾကးေရး အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုက ၎၏ ေခ်းေငြ မ်ားအေပၚမွ ရရန္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို စုစည္း၊ အျခားဘဏ္တစ္ခုထံမွ အာမခံစာ (LC) သို႔မဟုတ္ အာမခံ ေကာ္ပိုေရးရွင္းတစ္ခု၏ အာမခံခ်က္ကိုယူကာ မိမိ၏ အဆင့္အတန္းကိုျမွင့္တင္၊ ယင္းစုစည္းထား ေသာ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို အထူးျပဳကုမၸဏီ (special purpose company) တစ္ခုကို လႊဲအပ္၊ ယင္းကုမၸဏီ က ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ားကို ျပည္သူလူထုကို ထုတ္ေရာင္းျခင္းျဖင့္ ဘ႑ာေငြကို စုစည္း ျခင္းျဖစ္သည္။
ေၾကြးၿမီအဆင့္ျမင့္မားမႈ credit enhancement သည္ ေအာက္ပါအေၾကာင္း တစ္ခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။
- ဘဏ္တစ္ခုခုမွ အာမခံခ်က္ျဖစ္ေသာ Letter of Credit မ်ား ေပးအပ္ႏိုင္မႈ၊
- အရန္ေငြေၾကးမ်ား လံုေလာက္စြာထားရွိမႈ၊
- စီက်ဴရီတိုက္ ေဇးရွင္းျပဳလုပ္မည့္ ေငြေၾကးပမာဏအတြက္ ထားရွိေသာ အာမခံ (collareral) ကို လိုအပ္သည္ထက္ပိုမိုထားရွိမႈ၊
- dinated structure မ်ား
ဟူ၍ အခ်ဳိးက်က် ခြဲျခမ္းထုတ္ေ၀ျခင္းစသည့္ အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ ဖြ႔ံၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည္ US, UK, Japan, Austalia စသည္တို႔တြင္ ေမာ္ေတာ္ကား၊ အိမ္ အစရွိသည္တို႔ကို ေငြသားျဖင့္ လက္ငင္း၀ယ္ယူရန္မလိုဘဲ အရစ္က်ေပးေငြစနစ္ျဖင့္သာ ၀ယ္ယူေလ့ရွိ ၾကသည္။ ဘဏ္ (သို႔မဟုတ္) ေငြေရးေၾကးေရး အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုသည္။ ၎၏ ဘ႑ာေငြစီးဆင္းမႈ လြယ္ယူေစေရးႏွင့္ အဆင့္ Rating ျမွင့္တင္ရန္အလို႔ငွာ ၎တို႔၏ အိမ္ယာေခ်းေငြမ်ားမွ အရစ္က် ျပန္လည္ေပးဆပ္မည့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကုိ စုစည္း၍ SPC သို႔ ေရာင္းခ်လိုက္ေလသည္။ ယင္း SPC သည္ စုစည္းထားေသာ အိမ္ယာေခ်းေငြ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္မ်ားအျဖစ္ အမ်ားျပည္သူသို႔ ထုတ္ေ၀ ေရာင္းခ်ေပးသည္။
ယင္းသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ဘဏ္အေနႏွင့္ ဘ႑ာေငြစီးဆင္းမႈ လြယ္ကူသြားေစၿပီး ေနာက္ထပ္ ဘ႑ာေငြျဖည့္တင္းရန္ အခြင့္အလမ္းရရွိသြားေစပါသည္။ ဆက္လက္၍ ေရွးရိုးဘ႑ာေရးနည္းစနစ္ ႏွင့္ စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္း နည္းစနစ္ ကြဲျပားပံုကို တင္ျပပါမည္။ ေရွးရိုးဘ႑ာေရးနည္းစနစ္တြင္ ဘ႑ာေရးၾကားခံအဖြဲ႕ (financial intermediaries) မ်ားအျဖစ္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးဘဏ္မ်ား၊ အာမခံကုမၸဏီမ်ားျဖစ္ၿပီး၊ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ လုပ္ငန္းစဥ္ကို လုပ္ေဆာင္ပါသည္။
- ေခ်းေငြလုပ္ငန္းစတင္လုပ္ကိုင္ျခင္း၊
- ကုမၸဏီ၏ လက္က်န္ရွင္းတမ္းတြင္ ယင္းေခ်းေငြစာရင္းကို ရပိုင္ခြင့္မ်ား (Asset) စာရင္းတြင္ ထိန္းသိမ္းထားျခင္း၊
- အတိုးေကာက္ခံျခင္း၊ ျပန္လည္ေပးဆပ္ျခင္း စသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား စတင္လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊
- ျပည္သူမ်ားထံမွ ေငြေၾကးကို စုစည္းရယူျခင္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။
စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္းစနစ္မွာမူ ေရွးရိုးဘ႑ာေရးစနစ္ႏွင့္မတူ ကြဲျပားျခားနားပါသည္။
- ဘဏ္တစ္ခုစည္ ေခ်းေငြကိုစတင္ပါသည္။
- ယင္းဘဏ္မွ ယင္းေခ်းေငြအစုႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဘဏ္ (Inverstment bank) တစ္ခုသို႔ ေရာင္းခ်လိုက္ပါသည္။ Inverstment bank ဆိုသည္မွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ သူႏွင့္ ကုမၸဏီတို႔အၾကားတြင္ ကာလရွည္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ရန္ အထူးထည္ေထာင္ ထားေသာ ဘဏ္မ်ားျဖစ္ပါသည္။
- ယင္းရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဘဏ္သည္ ေၾကြးၿမီအဆင့္ျမင့္မားမႈ credit enhancement ကို ျဖစ္ေပၚေစပါ သည္။
- ယင္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဘဏ္သည္ ေခ်းေငြေကာက္ခံေရးအတြက္ အထူးျပဳကုမၸဏီတစ္ခုကို အလုပ္အပ္ႏွံလိုက္ပါသည္။
- ယင္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဘဏ္မွ ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ား စတင္ေရာင္းခ်ပါသည္။
စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္းလုပ္ျခင္းမွ ေအာက္ပါအက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားစြာရွိပါသည္။
Issure မ်ား၏ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား
- ရင္းႏွီးေငြကို ထိေရာက္စြာ အသံုးခ်ႏိုင္သည္။
- Portfolio ကို လ်င္ျမန္ေသာႏႈန္းႏွင့္ တိုးတက္ေစသည္။
- ေခ်းေငြမ်ား ပိုမိုေခ်းငွားေစႏုိင္ပါသည္။
- အက္ဆက္/ လိုင္ရယ္ ဘယ္လတီ စီမံခန္႔ခြဲမႈပို၍ ေကာင္းမြန္ေစသည္။ ေငြျဖစ္လြယ္မႈ ပိုမိုျဖစ္ေစပါသည္။
- ဘ႑ာေရးစြမ္းေဆာင္ရည္ ပိုမိုျမင့္မားေစသည္။
- ေငြေၾကးအရင္းအျမစ္ကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာႏိုင္သည္။
- ရင္းႏွီးေငြကို စရိတ္စကသက္သာစြာ ရရွိေစပါသည္။
Investor မ်ား၏ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား
- ေခ်းေငြအမ်ဳိးစံုကို စုစည္းထား၍ ၎ ၊ ေၾကြးၿမီအဆင့္ျမင့္မားမႈ (credit enhancement) ရရွိ၍ ၎ေခ်းေငြ စြန္႔စားရမႈအႏၱရယ္ Credit risk ေလ်ာ့နည္းသြားေစပါသည္။
- စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္းသည္ ေငြမျဖစ္လြယ္ေသာ ေခ်းေငြ (illiquid loan) မ်ားကို ေငြျဖစ္လြယ္ေသာ ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္မ်ားအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလြဲလိုက္သျဖင့္ ေခ်းေငြစြန္႔စားရမႈအႏၱရာယ္ (credit risk) ေလ်ာ့နည္းသြားေစပါသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ရင္းႏွီးျမွုပ္ႏွံသူမ်ားကို ရင္းႏွီးျမွုပ္ႏွံမႈ အခြင့္အလမ္းမ်ား က်ယ္ျပန္႔စြာ ရရွိေစပါသည္။ ဘဏ္မ်ားသည္ အမ်ားျပည္သူ အပ္ႏွံေငြမ်ားျဖင့္ ေငြေၾကးစုစည္းၿပီး ကာလတိုေခ်းေငြမ်ားကို ထုတ္ေခ်းေလ့ရွိပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေခ်းယူလိုသူ၏ ေခ်းေငြသက္တမ္း၊ ေခ်းေပးသူ၏ ေခ်းေငြ သက္တမ္း သဟဇာတ မျဖစ္မႈႏွင့္လည္း ႀကံုေတြ႕ရပါသည္။ စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္းစနစ္တြင္ ကာလတို ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလိုသူႏွင့္ ကာလရွည္ေခ်းငွားသူတို႔ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ေျပလည္မႈရရွိေစပါသည္။ ထို႔အျပင္ သက္တမ္းကာလကိုလည္း ညွိႏႈိင္းေပးပါသည္။ ေနာက္ဆံုးအေနႏွင့္ စီက်ဴရီတိုက္ေဇးရွင္း လုပ္ျခင္းျဖင့္ ႀကီးမားေသာ ေခ်းေငြပမာဏဏမ်ားကို ပိုမို၍ ေခ်းေပးႏုိင္ၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူအမ်ားသို႔ small denomination securities မ်ား ထုတ္ေ၀ေရာင္းခ်ႏိုင္ပါသည္။
ယင္းသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ဘ႑ာေငြစီးဆင္းမႈကို ေခ်ာေမြ႕ေစျခင္း၊ ေခ်းေငြစြန္႔စားရမႈအႏၱရာယ္ credit risk မ်ားကို ျဖန္႔က်က္ျဖင္းျခင့္ ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ျခင္း၊ သက္တမ္းတိုးခ်ဲ႕ႏိုင္ျခင္း၊ ေငြေခ်း သက္ေသခံလက္မွတ္မ်ားကို securities market မွတစ္ဆင့္ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ျခင္းျဖင့္ fair, efficient and liquidity တူေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားစြာ ရရွိေစႏိုင္ပါေၾကာင္း။
(ထြန္းသက္ထြန္း) _Myanmar Banking and Finance Magazine
